გამოყენებული ლიტერატურა

აბუ­ლა­ძე, ი. (1949). `ქარ­თუ­ლი წე­რის ნი­მუ­შე­ბი, პა­ლე­ოგ­რა­ფი­უ­ლი ალ­ბო­მი~, თბი­ლი­სი.

ათო­ნის ივი­რო­ნის მო­ნას­ტრის ქარ­თულ ხელ­ნა­წერ­თა ქარ­თულ-ინ­გლი­სუ­რი ონ­ლა­ინ კა­ტა­ლო­გი და სრუ­ლი აღ­წე­რი­ლო­ბა (ხელ­ნა­წე­რი ვერ­სია. შემ­დგენ­ლე­ბი: ხევ­სუ­რი­ა­ნი, ლ., კიკ­ნა­ძე, ლ., გრი­გო­ლია ც., ქავ­თა­რია მ., ასა­თი­ა­ნი, ქ.).

ბე­ზა­რაშ­ვი­ლი, ქ., მა­ჭა­ვა­რი­ა­ნი, მ. (1995). გრი­გოლ ღვთის­მეტ­ყვე­ლის II და III ჰო­მი­ლი­ე­ბის ეფ­თვი­მე ათო­ნე­ლი­სე­უ­ლი თარ­გმა­ნე­ბის თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბა­ნი და ეფ­რემ მცი­რის ერ­თი ან­დერძ-მი­ნა­წე­რი. ფი­ლო­ლო­გი­უ­რი ძი­ე­ბა­ნი II (კორ­ნე­ლი კე­კე­ლი­ძის სა­ხე­ლო­ბის ხელ­ნა­წერ­თა ინ­სტი­ტუ­ტი), თბი­ლი­სი.

ბე­ზა­რაშ­ვი­ლი, ქ. (2001). საღ­ვთის­მეტ­ყვე­ლო-რი­ტო­რი­კუ­ლი სტი­ლის ზო­გი­ერ­თი თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბი­სათ­ვის გრი­გოლ ღვთის­მეტ­ყვე­ლის თხზუ­ლე­ბებ­სა და მათ ქარ­თულ თარ­გმა­ნებ­ში: სიღ­რმე-მი­ფა­რუ­ლე­ბა და ლა­კო­ნი­უ­რო­ბა. მრა­ვალ­თა­ვი, ფი­ლო­ლო­გი­ურ-ის­ტო­რი­უ­ლი ძი­ე­ბა­ნი, XIX, თბი­ლი­სი.

ბე­ზა­რაშ­ვი­ლი, ქ. (2004). რი­ტო­რი­კი­სა და თარ­გმა­ნის თე­ო­რია და პრაქ­ტი­კა გრი­გოლ ღვთის­მეტ­ყვე­ლის თხზუ­ლე­ბა­თა ქარ­თუ­ლი თარ­გმა­ნე­ბის მი­ხედ­ვით, თბი­ლი­სი.

ბე­ზა­რაშ­ვი­ლი, ქ. (2005). რი­ტო­რი­კულ-ორ­ნა­მენ­ტუ­ლი სტი­ლის თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბე­ბი­სათ­ვის გრი­გოლ ღვთის­მეტ­ყვე­ლის თხზუ­ლე­ბებ­სა და მათ ქარ­თულ თარ­გმა­ნებ­ში, თბი­ლი­სი.

გა­ბაშ­ვი­ლი, ტ. (1956). მი­მოს­ლვა, ტექ­სტი გა­მო­სა­ცე­მად მო­ამ­ზა­და, გა­მოკ­ვლე­ვა, ლექ­სი­კო­ნი და სა­ძი­ებ­ლე­ბი და­ურ­თო ელ. მეტ­რე­ველ­მა, სა­ქარ­თვე­ლოს სსრ მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მია, აკად. ს. ჯა­ნა­ში­ას სა­ხე­ლო­ბის სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხელ­მწი­ფო მუ­ზე­უ­მი, რედ. კ. კე­კე­ლი­ძე, სა­ქარ­თვე­ლოს სსრ მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მი­ის გა­მომ­ცემ­ლო­ბა, თბი­ლი­სი.

გა­ბი­ძაშ­ვი­ლი, ე. (2004). ქარ­თუ­ლი ნა­თარ­გმნი ჰა­გი­ოგ­რა­ფია / ძვე­ლი ქარ­თუ­ლი მწერ­ლო­ბის ნა­თარ­გმნი ძეგ­ლე­ბი, ბიბ­ლი­ოგ­რა­ფია, 1, ჰა­გი­ოგ­რა­ფია, სა­ქარ­თვე­ლოს მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მია, კორ­ნე­ლი კე­კე­ლი­ძის სა­ხე­ლო­ბის ხელ­ნა­წერ­თა ინ­სტი­ტუ­ტი, თბი­ლი­სი.

გა­ბი­ძაშ­ვი­ლი, ე. (2007). ექ­თვი­მე მთაწ­მი­დე­ლის ერ­თი თარ­გმა­ნის ირ­გვლივ შექ­მნი­ლი გა­უ­გებ­რო­ბის გა­მო: `მრა­ვალ­თა­ვი~, ფი­ლო­ლო­გი­ურ-ის­ტო­რი­უ­ლი ძი­ე­ბა­ნი, #22, თბი­ლი­სი.

გა­ბი­ძაშ­ვი­ლი, ე. (2010). შრო­მე­ბი II, ფი­ლო­ლო­გი­ურ-ტექ­სტო­ლო­გი­უ­რი ნარ­კვე­ვე­ბი, თბი­ლი­სი.

და­მას­კე­ლი, იო­ა­ნე. (1976). დი­ა­ლექ­ტი­კა. ქარ­თუ­ლი თარ­გმა­ნე­ბის ტექ­სტი გა­მოს­ცა, გა­მოკ­ვლე­ვა და ლექ­სი­კო­ნი და­ურ­თო მ. რა­ფა­ვამ, თბი­ლი­სი.

კა­რა­ნა­ძე, მ. (2005). ათო­ნუ­რი კო­ლექ­ცი­ის ქარ­თულ ხელ­ნა­წერ­თა პა­ლე­ოგ­რა­ფი­უ­ლი თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბა­ნი (X-XIII სს. 28 ნუს­ხის სა­ფუძ­ველ­ზე), მრა­ვალ­თა­ვი, ფი­ლო­ლო­გი­ურ-ის­ტო­რი­უ­ლი ძი­ე­ბა­ნი, 21. თბი­ლი­სი.

კე­კე­ლი­ძე, კ., (1945). ექ­ვთი­მე ათო­ნე­ლის მთარ­გმნე­ლო­ბი­თი მოღ­ვა­წე­ო­ბის ერ­თი ნი­მუ­ში, ეტი­უ­დე­ბი ძვე­ლი ქარ­თუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რის ის­ტო­რი­ი­დან, ტ. II, თბი­ლი­სი.

კე­კე­ლი­ძე, კ. (1947). ბი­ზან­ტი­უ­რი მე­ტაფ­რას­ტი­კა და ქარ­თუ­ლი აგი­ოგ­რა­ფია (თსუ შრო­მე­ბი, ტ. 30ბ-31ბ), თბი­ლი­სი.

კე­კე­ლი­ძე, კ. (1956). მთარ­გმნე­ლო­ბი­თი მე­თო­დი ძველ ქარ­თულ ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ში და მი­სი ხა­სი­ა­თი. ეტი­უ­დე­ბი I, თბი­ლი­სი.

კე­კე­ლი­ძე, კ. (1957). `ეტი­უ­დე­ბი ძვე­ლი ქარ­თუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რის ის­ტო­რი­ი­დან~, V ტო­მი, სა­ქარ­თვე­ლოს სსრ მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მია, თბი­ლი­სი.

კე­კე­ლი­ძე, კ. (1980). ძვე­ლი ქარ­თუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რის ის­ტო­რია, ორ ტო­მად, ტო­მი I, რედ. ალ. ბა­რა­მი­ძე, გა­მომ­ცემ­ლო­ბა `მეც­ნი­ე­რე­ბა~, თბი­ლი­სი.

მარ­გი­ა­ნი, თ. (1999). გრი­გოლ ხუ­ცე­სის `გრი­გოლ ღვთის­მეტ­ყვე­ლის ცხოვ­რე­ბის~ ეფ­თვი­მე ათო­ნე­ლი­სე­უ­ლი თარ­გმა­ნის თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბა. მრა­ვალ­თა­ვი, ფი­ლო­ლო­გი­ურ-ის­ტო­რი­უ­ლი ძი­ე­ბა­ნი, XVIII, თბი­ლი­სი.

მარ­გი­ა­ნი, თ. (2006). გრი­გოლ ნა­ზი­ან­ზე­ლის `ცხოვ­რე­ბის~ და `შეს­ხმის~ ძვე­ლი ქარ­თუ­ლი თარ­გმა­ნე­ბი (გრი­გოლ ხუ­ცე­სი­სა და სოფ­რონ იე­რუ­სა­ლი­მე­ლის თხზუ­ლე­ბე­ბის მი­ხედ­ვით), თბი­ლი­სი.

მე­ლი­ქიშ­ვი­ლი, ნ. (1987). რამ­დე­ნი­მე დაკ­ვირ­ვე­ბა ეფ­თვი­მე ათო­ნე­ლი­სა და ეფ­რემ მცი­რის მი­ერ მთარ­გმნე­ლო­ბით მე­თოდ­ზე, მაც­ნე, ელს, 4.

მთაწ­მი­დე­ლი, გ. (1967). ცხო­რე­ბაჲ იო­ვა­ნე­სი და ეფთჳმე­სი: ძვე­ლი ქარ­თუ­ლი აგი­ოგ­რა­ფი­უ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რის ძეგ­ლე­ბი, წიგ­ნი II (XI-XV სს.), ილია აბუ­ლა­ძის ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბი­თა და რე­დაქ­ცი­ით, სა­ქარ­თვე­ლოს სსრ მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მია, კორ­ნე­ლი კე­კე­ლი­ძის სა­ხე­ლო­ბის ხელ­ნა­წერ­თა ინ­სტი­ტუ­ტი, გა­მომ­ცემ­ლო­ბა `მეც­ნი­ე­რე­ბა~, თბი­ლი­სი.

ოქ­რო­პი­რი, იო­ა­ნე. (1996). თარ­გმა­ნე­ბაჲ მა­თეს სა­ხა­რე­ბი­საჲ, თარ­გმა­ნი წმ. ეფ­თვი­მე მთაწ­მი­დე­ლი­სა, მზე­ქა­ლა შა­ნი­ძის რე­დაქ­ცი­ით, წიგ­ნი I, თბი­ლი­სი.

პა­ტა­რი­ძე, რ. (1969). ‘თჰე ლუნე’ (პა­ლე­ოგ­რა­ფი­უ­ლი ძი­ე­ბა­ნი, II, თბი­ლი­სი.

სარ­ჯვე­ლა­ძე, ზ. (1984). ქარ­თუ­ლი სა­ლი­ტე­რა­ტუ­რო ენის ის­ტო­რი­ის შე­სა­ვა­ლი, თბი­ლი­სი.

სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხელ­მწი­ფო მუ­ზე­უ­მის ქარ­თულ ხელ­ნა­წერ­თა აღ­წე­რი­ლო­ბა ყო­ფი­ლი სა­ეკ­ლე­სიო მუ­ზე­უ­მის ხელ­ნა­წე­რე­ბი (A კო­ლექ­ცია). (1954). კორ­ნე­ლი კე­კე­ლი­ძის სა­ერ­თო რე­დაქ­ცი­ით, ტო­მი IV, სა­ქარ­თვე­ლოს სსრ მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მია, აკად. ს. ჯა­ნა­ში­ას სა­ხე­ლო­ბის სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხელ­მწი­ფო მუ­ზე­უ­მი. შე­ად­გი­ნა ქრის­ტი­ნე შა­რა­ში­ძემ. სა­ქარ­თვე­ლოს სსრ მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მი­ის გა­მომ­ცემ­ლო­ბა, თბი­ლი­სი.

უც­ხო­ეთ­ში გა­და­წე­რი­ლი ქარ­თუ­ლი ხელ­ნა­წე­რე­ბი სა­ქარ­თვე­ლოს სიძ­ვე­ლეთ­სა­ცა­ვებ­ში. (2018). შემ­დგენ­ლე­ბი: ვლა­დი­მერ კე­კე­ლია, ნა­თია მი­რო­ტა­ძე, თა­მარ ოთ­ხმე­ზუ­რი, და­ლი ჩი­ტუ­ნაშ­ვი­ლი, კორ­ნე­ლი კე­კე­ლი­ძის სა­ხე­ლო­ბის სა­ქარ­თვე­ლოს ხელ­ნა­წერ­თა ეროვ­ნუ­ლი ცენ­ტრი, თბი­ლი­სი.

ქავ­თა­რია, მ. (1966). `თე­ო­დო­რე სტრა­ტი­ლა­ტის წა­მე­ბის რე­დაქ­ცი­ე­ბი~ (შო­თა რუს­თა­ვე­ლი, ხელ­ნა­წერ­თა ინ­სტი­ტუ­ტის სა­ი­უ­ბი­ლეო კრე­ბუ­ლი, თბი­ლი­სი.

ქარ­თულ ხელ­ნა­წერ­თა აღ­წე­რი­ლო­ბა ყო­ფი­ლი სა­ეკ­ლე­სიო მუ­ზე­უ­მის (A) კო­ლექ­ცი­ი­სა, ტო­მი I2. (1976). სა­ქარ­თვე­ლოს სსრ მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მია, კორ­ნე­ლი კე­კე­ლი­ძის სა­ხე­ლო­ბის ხელ­ნა­წერ­თა ინ­სტი­ტუ­ტი. შე­ად­გი­ნეს და და­სა­ბეჭ­დად მო­ამ­ზა­დეს: თ. ბრე­გა­ძემ, ც. კა­ხაბ­რიშ­ვილ­მა, თ. მგა­ლობ­ლიშ­ვილ­მა, მ. ქავ­თა­რი­ამ, ლ. ქუ­თა­თე­ლა­ძემ და ც. ჯღა­მა­ი­ამ ელ. მეტ­რე­ვე­ლის რე­დაქ­ცი­ით. გა­მომ­ცემ­ლო­ბა `მეც­ნი­ე­რე­ბა~, თბი­ლი­სი.

ქარ­თულ ხელ­ნა­წერ­თა აღ­წე­რი­ლო­ბა ყო­ფი­ლი სა­ეკ­ლე­სიო მუ­ზე­უ­მის (A) კო­ლექ­ცი­ი­სა, ტო­მი I4. (1985). სა­ქარ­თვე­ლოს სსრ მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მია, კორ­ნე­ლი კე­კე­ლი­ძის სა­ხე­ლო­ბის ხელ­ნა­წერ­თა ინ­სტი­ტუ­ტი. შე­ად­გი­ნეს და და­სა­ბეჭ­დად მო­ამ­ზა­დეს: თ. ბრე­გა­ძემ, მ. ქავ­თა­რი­ამ, ლ. ქუ­თა­თე­ლა­ძემ ელ. მეტ­რე­ვე­ლის რე­დაქ­ცი­ით. გა­მომ­ცემ­ლო­ბა `მეც­ნი­ე­რე­ბა~, თბი­ლი­სი.

ქარ­თულ ხელ­ნა­წერ­თა აღ­წე­რი­ლო­ბა, ათო­ნუ­რი კო­ლექ­ცია, ნაკ­ვე­თი 1 (1986). შე­ად­გი­ნეს და და­სა­ბეჭ­დად მო­ამ­ზა­დეს: ლ. ახო­ბა­ძემ, რ. გვა­რა­მი­ამ, ნ. გო­გუ­ა­ძემ, მ. დვალ­მა, მ. დო­ლა­ქი­ძემ, მ. კვა­ჭა­ძემ, გ. კიკ­ნა­ძემ, გ. ნი­ნუ­ამ, ც. ქურ­ცი­კი­ძემ, ლ. შა­თი­რიშ­ვილ­მა, მ. შა­ნი­ძემ, ნ. ჩხიკ­ვა­ძემ. თბი­ლი­სი.

ქურ­ცი­კი­ძე, ც. (1978). ისევ ეფ­თვი­მე ათო­ნე­ლის მთარ­გმნე­ლო­ბი­თი მე­თო­დის შე­სა­ხებ, მრა­ვალ­თა­ვი, ფი­ლო­ლო­გი­ურ-ის­ტო­რი­უ­ლი ძი­ე­ბა­ნი, VI, თბი­ლი­სი.

ქურ­ცი­კი­ძე, ც. (1982). ბა­სი­ლი კე­სა­რი­ე­ლის `სწავ­ლა­თა~ ეფ­თვი­მე ათო­ნე­ლი­სე­უ­ლი თარ­გმა­ნი, ტექ­სტი გა­მო­სა­ცე­მად მო­ამ­ზა­და, გა­მოკ­ვლე­ვა და ლექ­სი­კო­ნი და­ურ­თო ც. ქურ­ცი­კი­ძემ, თბი­ლი­სი.

ქურ­ცი­კი­ძე, ც. (1995). გრი­გოლ ღვთის­მეტ­ყვე­ლის XLIII ჰო­მი­ლი­ის ეფ­თვი­მე ათო­ნე­ლი­სე­უ­ლი თარ­გმა­ნის თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბა. ფი­ლო­ლო­გი­უ­რი ძი­ე­ბა­ნი II (კორ­ნე­ლი კე­კე­ლი­ძის სა­ხე­ლო­ბის ხელ­ნა­წერ­თა ინ­სტი­ტუ­ტი), თბი­ლი­სი.

ჩიკ­ვა­ტია, ნ. (1996). ეფ­თვი­მე მთაწ­მიდ­ლის `წი­ნამ­ძღუ­ა­რის~ შედ­გე­ნი­ლო­ბა და წყა­რო­ე­ბი. მაც­ნე, ელს, 1-4.

ჩიკ­ვა­ტია, ნ. (1997). ეფ­თვი­მე მთაწ­მიდ­ლის `წი­ნამ­ძღვა­რი~ (ავ­ტო­რე­ფე­რა­ტი ფი­ლო­ლო­გი­ის მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა კან­დი­და­ტის სა­მეც­ნი­ე­რო ხა­რის­ხის მო­სა­პო­ვებ­ლად), თბი­ლი­სი.

ძვე­ლი მე­ტაფ­რა­სუ­ლი კრე­ბუ­ლე­ბი. (2017). ნო­ემ­ბრის სა­კით­ხა­ვე­ბი, ტექ­სტე­ბი გა­მო­სა­ცე­მად მო­ამ­ზა­და, კო­მენ­ტა­რე­ბი, ლექ­სი­კო­ნი და სა­ძი­ებ­ლე­ბი და­ურ­თო ლი­ა­ნა ახო­ბა­ძემ, თბი­ლი­სი.

ძვე­ლი ქარ­თუ­ლი აგი­ოგ­რა­ფი­უ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რის ძეგ­ლე­ბი, წიგ­ნი II (XI-XV სს.) (1967). ილია აბუ­ლა­ძის ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბი­თა და რე­დაქ­ცი­ით, გა­მომ­ცემ­ლო­ბა `მეც­ნი­ე­რე­ბა~, თბი­ლი­სი.

ძვე­ლი ქარ­თუ­ლი მწერ­ლო­ბის ძეგ­ლე­ბი XII1 (1991). კლარ­ჯუ­ლი მრა­ვალ­თა­ვი, ტექ­სტი გა­მო­სა­ცე­მად მო­ამ­ზა­და და გა­მოკ­ვლე­ვა და­ურ­თო თა­მი­ლა მგა­ლობ­ლიშ­ვილ­მა, თბი­ლი­სი.

ხო­ფე­რია, ლ. (1998). მაქ­სი­მე აღ­მსა­რებ­ლის `პი­როს­თან სიტყჳსგე­ბის~ ძვე­ლი ქარ­თუ­ლი თარ­გმა­ნე­ბი (ავ­ტო­რე­ფე­რა­ტი ფი­ლო­ლო­გი­ის მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა კან­დი­და­ტის ხა­რის­ხის მო­სა­პო­ვებ­ლად), თბი­ლი­სი.

ხო­ფე­რია, ლ. (2001). თა­ვი­სუ­ფალ და ზუსტ თარ­გმან­თა ზო­გი­ერ­თი თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბა­ნი ერ­თი ტექ­სტის ორი ქარ­თუ­ლი თარ­გმა­ნის მი­ხედ­ვით, მრა­ვალ­თა­ვი, ფი­ლო­ლო­გი­ურ-ის­ტო­რი­უ­ლი ძი­ე­ბა­ნი, XIX, თბი­ლი­სი.

Марр, Н. (1899). Из поездки на Афон, Ж. М. Н. П.

Цагарели, А. А. (1889). Сведения о памятниках грузинской письменности вып., I, 1886 г., вып., II, 1889, вып., III, СПБ..

Цагарели, А. А. (1888). Памятники грузинской старины в Святой Земле и на Синае: ППС., т. IV, вып. I. СПБ.

Acta Sanctorum. (1867). Quotquot Toto Orbe Coluntur, Vel A Catholicis Scriptoribus Celebrantur Quæ Ex Latinis Et Græcis, Aliarumque Gentium Antiquis Monumentis Collecta, Digesta, Illustrata A Joanne Stiltingo, Constantio Suyskeno, Joanne Periero, Joanne Cleo, E Socetate Jesu, Editio Novissima, Curante Joanne Carnandet, Septembris tomus sextus quo dies decimus nonus, vigesimus, vigesimus primus, vigesimus secundus, vigesimus tertius et vigesimus quartus continentur, Pariis et Romae.

Acta Sanctorum. (1866). Quotquot Toto Orbe Coluntur, Vel A Catholicis Scriptoribus Celebrantur Quæ Ex Latinis Et Græcis, Aliarumque Gentium Antiquis Monumentis Collecta, Digesta, Illustrata A Godefrido Henschenio et Daniele Papebrochio, E Socetate Jesu, Editio Novissima, Curante Joanne Carnandet, Aprilis tomus tertius, quo ultimi XI dies continentur, Pariis et Romae.

Blake, R. (1922-1923). Catalogue des manuscrits géorgiens de la Bibliotèque patriarcale grecque à Jerusalme, O. C. #304.

Blake, R., (1931-1934). Catalogue des manuscrits géorgiens de la Bibliotèque de la Laure d’Iviron au Mont Athos, Revue de L’Orient chretien, 3 Série, t. VIII-IX.

Eustathius, his wife Theopiste, and their sons Agapius and Theopistus, martyrs in Rome under the early days of Hadrian: The Cult of Saints in Late Antiquity from its origins to circa AD 700, across the entire Christian world:

http://csla.history.ox.ac.uk/record.php?recid=S01804

Orzhonia, I. (2021). Cultural-Religious Context of Translation Style (On the Example of Euthymius Atoneli’s Translations): Cultural Intertexts, Romania, #11.

Outtier, B. (1980). La plus ancienne traduction Georgienne des apophtegmes. Son etendue et son origine: მრავალთავი, ფილოლოგიურ-ისტორიული ძიებანი, VII, თბილისი.

Liddell, H. G., Scott. R. A. (1940). Greek-English Lexicon. revised and augmented throughout by. Sir Henry Stuart Jones. with the assistance of. Roderick McKenzie. Oxford. Clarendon Press.

Migne J. P. (ed.) (1862). Patrologiae cursus completes. Series graeca. Volumen 105, Paris.